پژوهشی در باب مقالت اول اخلاق ناصری و تهذیب الاخلاق مسکویه

اخلاق ناصری، تألیف خواجه نصیرالدین طوسی در باب علم اخلاق، متشکّل از سه بخش یا مقالت است که به ترتیب عبارتند از: تهذیب اخلاق، تدبیر منزل، سیاست مدن. خواجۀ طوسی در بخش اول عمدتاً مطالب مطرح شده در تهذیب الاخلاقِ ابوعلی مسکویهرا به فارسی ترجمه کرده‌ است. لیکن این‌گونه نبوده است که بخواهد عبارات آن کتاب را به همان ترتیب و بدون هیچ کاست و افزودی، عیناً تکرار کند، بلکه بنا به تشخیص خویش هر کجا لازم دانسته مطالبی را به‌منظور تفهیم و ایضاح مسائل، به متن کتاب مسکویه افزوده است. ما در مقالۀ حاضر این موارد را برشمرده و دربارۀ آن توضیحاتی داده‌ایم. نتیجۀ پژوهش این است که خواجۀ طوسی در بخش اولکتاب، افاضات خویش را کاملاً منطبق با شیوۀ فلسفی مسکویه مطرح کرده و از چارچوبی که او برای کتاب خود تعریف کرده خارج نشده است.